Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Savaş Yeri Arkeolojisi Sempozyumu, Konya, Türkiye, 28 - 29 Kasım 2022, ss.27-28, (Özet Bildiri)
Savaş alanının en önemli
biyolojik kalıntıları içerisinde yer alan kemikler, ister insan olsun ister
hayvan, her biri bünyesinde savaşa dair önemli bilgileri barındırmaktadır.
Savaş öncesi, savaş esnası ve savaş sonrası olmak üzere farklı kategorilerde
değerlendirilse de insan ve hayvan kalıntıları olmak üzere de farklı bilimsel
gruplar altında da ele alınarak önemli bilgilerin açığa çıkmasına katkıda
bulunmaktadırlar.
Hayvanlar, MÖ. 3
binyılının sonlarından itibaren savaş alanlarında yerlerini almışlardır.
Bunlara ait çok sayıda görsel belgeler (kabartmalar, mozaikler, mühürler vs.)
bulunmakta olup hayvanların savaşta kullanımları hakkında geçmiş sahneleri
yansıtmaktadır. Özellikle Atların hem askeri amaçlı binek hayvanı olarak hem de
savaş arabasında kullanımı, yaygın olarak tasvir edilmiştir.
Savaşta kullanılan
hayvanlar özellikle işgücü amaçlı kullanımı yanında ordunun gıda tedarikçisi
olarak da kendi üzerine düşen görevleri yerine getirmektedirler. Hayvanlar
ordunun erzakını taşımaları yanında kendileri de birer erzak olarak ordunun
diyetinde yer almışlardır. Genelde tahıl bazlı gıdalarla beslenme söz konusu
olsa da hareket halindeki askerlerin zaman zaman et ihtiyacı hayvanlar
tarafından karşılanmaktadır. İşte bu durumda hangi tür hayvanların ordunun
beslenmesin tercih edildiği düşüncesi ancak savaş alanı veya askeri alanlardan
elde edilen hayvan kalıntılarının sistematik analizi ile mümkün olabilmektedir.
Bu hayvanlar içerisinde koyunlar, Babil döneminden beri beslenmeden farklı
olarak aynı zamanda kehanet amaçlı da tutuldukları bilinmektedir. Özellikle bu
hayvanların karaciğeri kullanılarak hepatoskopi
adı verilen yöntemle zaman zaman ordunun bir sonraki adımının belirlenmesine
yönelik stratejilerin de tahmini yapılabilmekteydi.
İşgücü amaçlı ordunun
hareketliliğinde atlar ön planda olmakla birlikte, eşek, katır ve öküzler hatta
develerinde kullanıldığı bilinmektedir. Bunun yanında posta güvercinlerinden de
yararlanılmaktaydı. Eşek ve katırlar hareket halindeki ordunun erzak taşıma
işinde ön planda olurken, atlar günümüzün motorize veya mekanize ekibi gibi
savaşın hareket gücü oluşturmaktadır. Savaş alanında insanlarla birlikte ölen
hayvanlar, doğal olarak savaşın bir parçası olup en basit söylenme savaşın tam
ortasında yer almaktadırlar.