Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mikroplastikler, Endokrin Bozucular ve Çevresel Etkileri, Prof. Dr. Mehmet Emin AYDIN,Prof. Dr. Mete TAYANÇ, Editör, Tüba Basın Yayın, Ankara, ss.487-509, 2024
Plastikler, artan miktarları ve suda ve karada yaşayan hayvanlar
için alım yoluyla oluşturdukları risk nedeniyle ekosistemler için büyük endişe
kaynağıdır. Ayrıca plastikler hem derin okyanuslarda hem de karada benzeri
görülmemiş bir ölçekte birikmektedir. Öte yandan son dönemde yapılan
çalışmalar, plastiklerin tüm ekosistemlerde inorganik ve organik kirleticilerin
taşıyıcısı olarak görev yaptığını ortaya koymuştur. Bu çalışma kapsamında,
böylesi çözümsüz bir soruna dair yapılan çalışmalarda son durum ve plastik
konusuna odaklanan makaleler, zaman ve mekan kısıtlaması olmaksızın, Scopus
veri tabanı esas alınarak yürütülmüştür. Bibliyometrik analizin, araştırmaların
sıcak noktalarını ve eğilimlerini niteliksel ve niceliksel olarak ölçmek için
yararlı bir yöntem olduğu bilindiğinden, bu çalışmada ihtiyaç duyulan alanlarda
yeni araştırmalar yapılmasına yönelik sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmanın
sonuçları değerlendirildiğinde, plastisferdeki mikrobiyal topluluklarda
patojenlerin ve ARG'lerin ekolojik risklerinin daha iyi anlaşılması için yeni
araştırmalara ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır. Bir diğer detay ise
mikroplastiklerin besin ağında birikmesi, besin döngüsünü bozması ve canlılara
fiziksel zarar vererek gelişme ve üreme yeteneklerini olumsuz yönde etkilemesidir.
Bu çalışmaların sürdürülebilir olması ve farklı iş birlikleri ile elde edilen
sonuçların çözüm odaklı olmasını sağlamak temel amaç olmalıdır.
Doğanın çözemediği bu en zor sorunu, hayvanların, bitkilerin ve
ekosistemlerin sağlığını ayırmadan, bütünsel bir yaklaşım benimseyerek, çözümün
merkezine insanı koyabilecek bir yaklaşımla çözmek gerektiği aşikardır. Aynı
zamanda Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nin tüm ana başlıklarında başarılı
olmak için eşsiz fırsatlar sunan bu yaklaşımın, tüm ülkelerde
yaygınlaştırılması ve çözüm için doğaya destek verilmesi, bu yüzyılın insanlığa
verdiği en önemli görev olarak anlaşılmalıdır.