Akademik Veri Yönetim Sistemi
Next Generation Economics: Challenges and Perspectives, Baku, Azerbaycan, 04 Ekim 2024, ss.320-331, (Tam Metin Bildiri)
Avrupa Komisyonu'na göre, Kritik Ham Haddeler (KHM), Avrupa ekonomisi için hayati öneme sahiptir. KHM'lerin belirlenmesinde, iki ana etken vardır: biri, üretilen son kullanım uygulamaları ve NACE rev.2 kodlu imalat sektörleri ile ilişkili katma değer; diğeri ise, AB ülkeleri için malzeme erişilebilirliğidir. Temiz enerji sektöründe, KHM'ler güneş enerjisi panellerinin fotovoltaik hücrelerinde, rüzgar enerjisi türbinlerinde, elektrikli araç bataryalarında ve hidrojen yakıt hücrelerinde kullanılmaktadır. Marmara Bölgesi’nde büyük ölçekte hidrojen yakıt hücresi üretimi bulunmamakta ve elektrikli araç bataryası üretimi yapılmamaktadır. Ancak yeni bir elektrikli araç bataryası fabrikası için çalışmalar devam etmektedir. Diğer temiz enerji üretim yöntemlerinin aksine, güneş ve rüzgar enerjisi üretim yöntemleri, Marmara Bölgesi’nin farklı illerinde rüzgar türbinlerinin kullanımıyla yaygın olarak uygulanmaktadır. Silikon (Si) ve Bakır (Cu) güneş enerjisi üretiminde kullanılan KHM’ler arasında başı çekerken Bor (B), Galyum (Ga), Germanyum (Ge), Lityum (Li), Titanyum (Ti), Neodimyum (Nd) ve İtriyum (Y) gibi bazı önde gelen KHM'ler, rüzgar türbini üretiminde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, (i) Marmara Bölgesi'nde mevcut KHM talebi ve önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artması beklenen talep öngörüleri, birim malzeme bazında incelenmekte; (ii) bu talebin, sürdürülebilir kalkınma hedefleri göz önünde bulundurularak nasıl karşılanabileceği değerlendirilmekte; (iii) oluşabilecek fırsatlar (iv) KHM kullanımının temiz enerji sektörü üzerindeki etkisi; ve (v) enerji sektöründe alınacak ekonomik kararların sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile nasıl şekilleneceği tartışılmaktadır. Bu nedenlerden çalışma, KHM tedarik zincirindeki zorlukları etkili bir şekilde ele almak ve Marmara Bölgesi için sürdürülebilir bir enerji geçişini desteklemek amacıyla araştırmaların genişletilmesinin, düzenleyici inisiyatiflerin alınmasını teşvik etmenin ve kamu bilincini artırmanın önemini vurgulamaktadır.