Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal Güvence, cilt.8, sa.17, ss.284-320, 2020 (TRDizin)
Bir ülkenin sağlık durumu düzeyi o ülkenin gelişmişlik düzeyini yansıtan önemli
bir göstergedir. Bu nedenle ülkelerin sağlık durumu göstergelerinin kıyaslanması
ile elde edilecek bulgular önemli bilgiler sağlayacaktır. Bu kıyaslamalar yapılırken
ülkelerin benzer özelliklere sahip ülke grupları içerisinde değerlendirilmesi,
daha gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlenmesini sağlayacaktır. Bu doğrultuda
çalışmada Dünya Bankası’na üye ülkelerin sağlık risk faktörleri bakımından homojen
olarak gruplandırılması ve elde edilen bu gruplardaki ülkelerin sağlık durumu
göstergeleri bakımından sıralanması amaçlanmıştır. Buna göre öncelikle PM2,5 hava
kirliliği, temel içme suyu hizmetleri kullanımı, yetersiz beslenme prevalansı, sigara
içme prevalansı, kişi başına toplam alkol tüketimi, yetişkinlerde yetersiz fiziksel
aktivite prevalansı ve yetişkinlerde obezite prevalansı olmak üzere toplam yedi
risk faktörü temel alınarak k ortalamalar yöntemi ile R programında kümeleme
analizi yapılmıştır. K ortalamalar algoritması kullanılarak yapılan kümeleme analizi
sonucunda 122 ülkenin 38’i birinci kümede, 84’ü ise ikinci kümede yer alacak şekilde
kümelenmiştir. Kümeleme analizi sonrasında doğumda beklenen yaşam süresi, 60
yaşında beklenen sağlıklı yaşam yılı, anne ölüm oranı, bebek ölüm oranı, 30 ve 70
yaşları arasında CVD, kanserdiyabet veya CRD mortalitesi, hanehalkı ve çevredeki hava kirliliğine bağlı mortalite ve sakatlığa ayarlanmış yaşam yılı olmak üzere