Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sivri N. (Yürütücü), Sönmez V. Z., Özbayram E. G.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Diğer, 2021 - 2021
Mikroplastik (MP), polimer karışımlarından ve fonksiyonel katkı maddelerinden oluşan 5 mm'den küçük ve 100µm’den büyük katı parçacıklardır. Malzeme özellikleri (kimyasal bağ yapısı, korozyon direnci vb.) nedeniyle, bozulmaya karşı dirençlidirler ve yüzlerce yıl doğal ortamda kalması beklenmektedir. MP’ler günlük hayatta sıklıkla tercih edilen kozmetik ve tekstil ürünlerin atıkları olarak günde 15,2 mg/kişi oranında kanalizasyona deşarj edilmektedir. Fiziksel hasarlara ek olarak, MP’ler hidrofobik özelliklerinden dolayı bozunmaya karşı dayanıklı organik kirleticileri adsorbe edilip biriktirilebilmektedir ve deniz ürünlerinin tüketimi yoluyla sucul ekosistemlerin en üst basamağına aktarılabilmektedir. Antibiyotiğe dirençli genlerin (ARG) AAT’ler ve çıkış sularındaki varlığı, deşarj edildikleri denizel ortamlar için sıcak noktalar olarak kabul edilmektedir. Antibiyotiklerin mevcudiyeti ve yüksek bakteri yoğunluğu nedeniyle, yatay gen transferi ile meydana gelen ARG’ler, AAT'lerde sıklıkla rapor edilmektedir. Hem MP ve hem de ARG’lerin ortak kaynağı ve sıcak noktası olan AAT’ler bu projenin ana konusu olmuştur. Bu projede, denizel ortamdaki sıcak noktalarda MP-ARG etkileşimi; hem doğrudan hem de dolaylı çevresel etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma alanı olarak, İstanbul’un güney alanında yer alan atıksu arıtma tesisleri deşarjlarının etkisi altında olan alanlar tercih edilmiştir.
Değerlendirmede, mikro ölçeği boyutunu temsil eden Küçükçekmece Lagünü Bağlantı Alanı ile ilgili
yapılmış daha önceki çalışmalardan veri temini yapılmıştır. Buna göre, MP bolluğu en yüksek değeri 120
adet MP L-1
(ortalama değer 33 adet MP L-1
) (Çullu vd., 2021) ve izole edilen bakterilerde tespit edilen
yüksek direnç seviyeleri (Ampisilin (%76,29) (Sivri vd., 2012) elde edilmiştir. Veriler dikkate alındığında,
alandaki MP’lerde bakteriyel biyofilmlerin ADG’lere sahip bakterilerinin bulunma potansiyelinin yüksek
olduğu düşünülmektedir. MP’lerin bozunmaya karşı dirençli organik maddelerin taşınımı ve etkileri ile
ilgili önemli adımlar atılmış olsa da, ARG’lerin MP’ler ile taşıma dinamikleri ve doğrudan/dolaylı etkileri
belirsizliğini korumaktadır.