Elektronörofizyolojik sistemlerin nöron hasarı ile ilişkili hastalıkların tanısındaki etkinliğinin ve kesinliğinin geliştirilmesi

Yardibi H., Seymen H. O. (Yürütücü), Oruç A., Kılıç Ş.

TÜBİTAK Projesi, 1004 – Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı FAZ II, 2023 - 2027

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Destek Programı: 1004 – Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı FAZ II
Başlama Tarihi: Şubat 2023
Bitiş Tarihi: Nisan 2027

Proje Özeti

Elektrofizyolojik ölçümler hücrede, dokuda, organda veya tüm organizmada invaziv veya non invaziv yöntemlerle yapılmaktadır. Elektrotlar vücuttan potansiyellerin kaydedilmesinde ya da vücut hücrelerinin uyarılmasında önemlidir. Süper iletkenlik özelliği taşımayan altın, gümüş, platin, çinko, bakır gibi metaller ile yapılan elektrotlar normal bir iletkenliğe sahiptir. Bu metal elementlerde gerçekleşen elektrik akımını oluşturan iyonlar belirli bir patern içerisinde hareket eder ve elektronlar birbirleri ile çarpışırlar. Bu çarpışmalar sırasında taşınan elektrik akımında enerji kaybedilir. Süper iletkenlik özelliği taşıyan metal elementlerde ise fiziksel özellikleri nedeni ile elektron çarpışması gerçekleşmediği için iyon kaybı olmaz ve temelde enerji korunumu meydana gelir. İletilecek olan elektrik akımı hiçbir şekilde enerji kaybetmeden ilerler. Pek çok fizyolojik ve nörofizyolojik non-invaziv kayıtlarda kullanmak üzere geliştireceğimiz mükemmel elektrotlarda yüksek süper iletken özelliğe ve düşük dirence sahip olan bor ve bor bileşenlerini seçmemizin en temel amacı; ilgili vücut alanından elde edilecek kayıtların empedanslarının düşük olması ve en küçük lokal elektriksel değişiklikleri dahi algılayabilmesine dayanmaktadır. Bu projede:

Bor ülkemizde dünya rezervinin %73’ünün bulunduğu bir maden olup çeşitli bileşikleri süper iletken olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla verdiğimiz aşağıdaki 3 projemizde öncelikle MgB2 (magnezyum diborit) olmak üzere çeşitli bor bileşiklerini kullanarak süper iletken özelliğiyle bugüne kadar kullanılan elektrotlardan daha iletken olan bor bileşiklerini mükemmel elektrot olarak tasarlayıp kullanmayı hedeflendi.
Geliştirilen Bor elektrotlarının preklinik ve klinik çalışmalarını yaparak optimizasyonu ve patent süreçleri başlatılacaktır. Mükemmel elektrotlar vücut yüzeyinden biyopotansiyel ölçümü yapan cihazların bir parçası olarak kullanılacağı için vücut dışında kullanılan (in vitro) tıbbi tanı cihazları yönetmeliğine göre tasarımı, üretimi yapılacaktır ve yönetmelik şartlarına uygun olarak piyasaya sürülüp hizmete sunulacaktır. Bor temmeli mükemmel elektrotlar kullanım amacı ve koşullarına uygun kullanıldığı zaman hastaların durumunu, güvenliğini, sağlığını ve ayrıca uygulayan hekimin, personelin de sağlığını, can güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde planlanlanacak, tasarlanacak ve üretilecektir.